ئیمام ناصر محمد یەمانی
15 - 06 - 1428 کۆچی
30 - 06 - 2007 زایینی
12:27 بەیانی
[بۆ بەدواداچوونی بەستەری سەرەکی بەشداری بەیانەکە]
https://albushra-islamia.net/showthread.php?p=46629
ـــــــــــــــــــ


پرسیارێکی مەنتقی، بە مۆڵەتی اللە وەڵامەکەشمان بۆت لە کتێبەکەی اللە هەیە ئەی (ابن عمر) ی ڕێزدار ..

بە ناوی الله ی لە ھەموو میھرەبان و بە بەزەییەکان میھرەبانترو بە بەزەییتر، درودو سڵاو لەسەر نێردراوو پێغەمبەران سوپاس و ستایشیش بۆ اللە ی پەروەردگاری هەموو خەڵکی جیهان .. سڵاو لەسەر ئێمەو لەسەر هەموو بەندە چاکەکارەکانی اللە لە یەکەمینەکان و دواهەمینەکان وە لە جیهانی سەروو تا ئەو ڕۆژەی اللە لێپرسینەوە لەگەڵ بەندەکانیدا دەکات لەسەر ئایینەکەیان.. پاشان لەدوای ئەوە..

ئه‌ی گه‌لی زانایانی موسڵمانان به‌ دڵنیاییه‌وه‌ ئه‌و كه‌سه‌ی اللە زانستی كتێبه‌كه‌ی پێداوه‌ (ئیمام مەهدی) لە قورئانی گەورە پێغه‌مبه‌رێکی نەدۆزیەوە پێی بڵێن یوشه‌عی كوڕی نون، وه‌ اللە هیچ دەسەڵاتێکی ده‌رباره‌ی ئه‌م ناوە‌ دانه‌به‌زاندووه‌، جا ئه‌ی گه‌لی زانایانی ئوممه‌ت وەرن پێتان بڵێم ئه‌و پێغه‌مبه‌ره‌‌ی دوای موسا كێ بوو له‌ نه‌وه‌ی ئیسرائیل درودو سڵاوی لێبێت كاتێک اللە ی پایەبەرز ده‌رباره‌ی ده‌فه‌رموێت: { أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَىٰ إِذْ قَالُوا لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَاتِلُوا قَالُوا وَمَا لَنَا أَلَّا نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿٢٤٦﴾ } صدق الله العظيم [البقرة].

جا (ئیبن عومه‌ر) ـی ڕێزلێگیراوو ڕاستگۆو دۆستی دڵسۆزو گیانی به‌ گیانی ئاگاداردەکەمەوە لەوەی ئه‌و پێغه‌مبه‌ره‌ی نەوەی ئیسرائیل له‌دوای موسا پێغه‌مبه‌ری اللە هاڕونی برای موسا بوو درودو سڵاوی لێبێت، وه‌ له‌ڕاستیدا هارون چل ساڵی لەدوای موسا به‌ڕێكرد جا لەپاش ئه‌وه‌ كاتی حه‌رام بوونی چونه‌ ژووره‌وه‌ی نەوەی ئیسرائیل بۆ ئاوه‌دانیه‌كه‌ ته‌واو بوو کە اللە له‌سه‌ری نوسیبوون جا كات و قه‌ده‌ر‌ی چونه‌ ژووره‌وه‌یان له‌دوای تێپه‌ڕبوونی ئه‌م چل ساڵه‌ هات كه‌ له‌ سەردەمی موسا له‌سه‌ریان نوسرابوو له‌ دوای بەسەرچوونی ئه‌م چل ساڵه‌ کاتێک له‌ سەردەمی موسادا جەنگ کردنیان له‌سه‌ر پێویست كرابوو. اللە ی پایەبەرزیش فه‌رموویه‌تی: ‏{ وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنبِيَاءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكًا وَآتَاكُم مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ ﴿٢٠﴾ يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَىٰ أَدْبَارِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خَاسِرِينَ ﴿٢١﴾ قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا حَتَّىٰ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِن يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ ﴿٢٢﴾ قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿٢٣﴾ قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا أَبَدًا مَّا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ ﴿٢٤﴾ قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ ﴿٢٥﴾ قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ ۛ أَرْبَعِينَ سَنَةً ۛ يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ ۚ فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ ﴿٢٦﴾ } صدق الله العظيم [المائدة].

جا ئه‌ی گه‌لی زانایانی ئوممه‌ت ئایا پرسیاری ئه‌وه‌تان كردووه‌ له‌به‌رچی (لە دوای چل ساڵەکە) ئه‌م پێغه‌مبه‌ره‌ی (دوای موسا) خۆی سه‌ركردایه‌تی نەوەی ئیسرائیلی نه‌كرد؟! به‌هه‌مان شێوه‌ له‌به‌رچی نەوەی ئیسرائیل داوایان له‌م پێغه‌مبه‌ره‌ نه‌كرد سه‌ركردایه‌تیان بكات ئه‌گه‌ر چی دانیشیان نابوو به‌وه‌ی پێغه‌مبه‌ریانه‌؟ جا ئایا‌ له‌به‌رچی داوایان له‌م پێغه‌مبه‌ره‌یان نه‌كرد سه‌ركردایه‌تیان بكات؟! به‌ڵكو ئه‌وه‌بوو له‌بری ئه‌وه‌ (له‌دوای تێپه‌ربوونی چل ساڵه‌كه‌) وتیان: { ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّـهِ }.

جا له‌به‌رچی به‌ پێغه‌مبه‌ره‌كه‌یان نه‌وت بۆ جەنگ کردن له‌ ڕێی اللە سه‌ركردایه‌تیان بكات؟ هۆکارەکە ئەوەبوو چونکە ئه‌م پێغه‌مبه‌ره‌ زۆر گه‌وره‌و پیر بوو بوو گه‌یشتبووه‌ ئه‌و په‌ڕی ته‌مه‌نی بێهێزی و له‌دوای ته‌مه‌نی به‌ هێزیەوە زۆر پیرو بێهێز بوو بوو، بۆیە نه‌یده‌توانی سه‌ركردایه‌تیان بكات به‌ ڕه‌چاوكردنی ئه‌وه‌ی پیرێكی په‌ككه‌وته‌ بوو، به‌هه‌مان شێوه‌ نەوەی ئیسرائیلیش ده‌یانزانی ئه‌و ناتوانێت ئاماده‌ بێت‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌ویان به‌ پیرێكی په‌ككه‌وته‌ ده‌بینی بۆیەش داوایان لێی نه‌كرد سه‌ركردایه‌تیان بكات به‌ڵكو پێیان وت كه‌سێک له‌ ئێمه‌ هه‌ڵبژێره‌ له‌ نه‌وه‌ی ئیسرائیل تا بۆ جه‌نگ كردن له‌ پێناوی اللە سه‌ركردایه‌تیمان بكات.

جا ئه‌ی گه‌لی زانایانی ئوممه‌ت ئایا ده‌زانن ئه‌م پێغه‌مبه‌ره‌ كێ بوو درودو سڵاوی اللە ی لێبێت؟ ئه‌مه‌ پێغه‌مبه‌ری اللە هاڕونی برای موسا بوو، جا ئه‌وه‌بوو ماوه‌ی ساڵه‌كانی حه‌رام بوونی چونه‌ ژووره‌وه‌ی مزگه‌وتی ئه‌قسا له‌سه‌ر نه‌وه‌ی ئیسرائیل تێپه‌ڕیكرد له‌ كتێبداو كاتەکە بۆ چوونە ناوەوەی نەوەی ئیسرائیل بۆ خاكی پیرۆز هات کە ماڵی پیرۆز (بیت المقدس) ی لێیه‌ ئه‌م كاته‌ش واته‌ (له‌دوای تێپه‌ڕبوونی ئه‌م چل ساڵه‌) پێغه‌مبه‌ری اللە موسا بوونی نه‌بوو چونكه‌ اللە ماوه‌ی چل ساڵ بوو مراندبووی، به‌ڵام براكه‌ی هاڕون هێشتا لە ژیاندا بوو به‌ڵام زۆر پیر بوو بوو به‌ جۆرێک نه‌ ده‌یتوانی چه‌ک هه‌ڵبگرێت و نه‌ جەنگیش بكات له‌به‌رئه‌وه‌ی له‌دوای به‌هێزی توشی بێهێزی زۆرو پیری بووبوویه‌وه‌، به‌ڵام وتی: "به‌ڕاستی وا اللە طالوتی به‌ پادشا بۆ هه‌ڵبژاردوون"، به‌ڵام طالوت له‌ نه‌وه‌ی ئیسرائیل نه‌بوو بۆیە (نەوەی ئیسرائیل) وتیان: "ئایا چۆن ئه‌و ده‌بێت به‌ سه‌ركرده‌ بۆمان له‌كاتێكدا ئێمه‌ له‌و شایسته‌ترین بۆ سه‌ركرده‌یی ئایا ئه‌و هه‌بووەو خاوه‌نی موڵكه‌ تا سه‌ركردایه‌تیمان بكات؟".

جا وه‌رن پێتان بڵێم طالوتی پیاو چاک كێ بوو کە اللە ده‌سه‌ڵاتی به‌ زانست زیاد كردبوو، بۆیه‌‌ ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌ سه‌ر چیڕۆكی موساو به‌نده‌یه‌ک له‌ به‌نده‌ چاكه‌كاره‌كانی اللە كه‌ نه‌ نێردراو بوو نه‌ پێغه‌مبه‌ر، كه‌ ده‌یزانی له‌وێدا (له‌م شوێنه‌ی بۆی چوو له‌گه‌ڵ موسا) پیاوو ژنێک هه‌ن منداڵێكیان هێناوه‌ كردوویانه‌ به‌ منداڵی خۆیان (به‌ ته‌به‌ننی) كه‌ له‌ نه‌وه‌ی ئه‌وان نه‌بوو به‌ڵكو له‌به‌رئه‌وه‌ی منداڵیان نه‌بوو كردبوویان به‌ منداڵی خۆیان، به‌ڵام ئه‌م منداڵه‌ له‌ نه‌وه‌ی شه‌یتانه‌ به‌شه‌ره‌كان بوو کە هیچ خێرێكی پێوه‌ نه‌بوو، ‌دایک و باوكه‌كه‌ش هه‌ر له‌ پێناوی اللە ئه‌ویان كردبوو به‌ منداڵی خۆیان و نه‌یانده‌زانی دایک و باوكه‌ ڕاسته‌قینه‌كه‌ی كێن، اللە ش ویستی بۆیان به‌ نه‌وه‌یه‌ک بگۆڕێتەوە له‌ خۆیان بێت و نزیكتربێت به‌ نزیکی و ڕه‌حم و میهره‌بانی بۆیان.

جا مانای فه‌رموووده‌كه‌ی اللە له‌وه‌ی ده‌فه‌رموێت: {وَأَقْرَبَ رُحْمًا}؛ ئه‌مه‌‌‌ به‌ مانای منداڵێک له‌ نه‌وه‌ی خۆیان بێت، ئایه‌ته‌كه‌ش ڕوونەو به‌ ڕاشكاوی دیاره‌‌ به‌وه‌ی ئه‌م منداڵه‌ كوڕی ئه‌وان نه‌بوو له‌ پشتیانه‌وه‌ ده‌رچوبێت به‌ڵكو لە ڕێی اللە بە (تەبەننی) كردبوویان به‌ منداڵی خۆیان. ‌اللە ی پایەبەرزیش ده‌فه‌رموێت: { وَأَمَّا الْغُلَامُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَن يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانًا وَكُفْرًا ﴿٨٠﴾ فَأَرَدْنَا أَن يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِّنْهُ زَكَاةً وَأَقْرَبَ رُحْمًا ﴿٨١﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].

جا هه‌ر له‌به‌رئه‌وه‌ پیاوه‌ چاكه‌كاره‌كه‌ ئه‌م مێرد منداڵه‌ی كوشت و اللە ش به‌ نه‌وه‌یه‌کی لەخۆیان بۆی گۆڕینەوەو باشتر له‌ میهره‌بانی و نزیكتر له‌ خۆیان، وه‌ ئه‌م وه‌چه‌یه‌ش له‌ لایەن اللە وە کە بۆیان باشتر بوو به‌ میهره‌بانی و نزیكتر بوو له‌ خۆیان كه‌ اللە به‌م دایک و باوكه‌ چاكه‌كاره‌ی به‌خشی بریتی بوو له طالوت سڵاوی لێبێت ئه‌و پیاوه‌ی اللە موڵكی پێدا وه‌ ده‌سه‌ڵاتی به‌ زانست زیادكرد، وه‌ لە ڕۆژی ته‌سلیمكردنی سه‌ركردایه‌تیه‌كه‌ی گه‌یشتبووه‌ ته‌مه‌نی چل ساڵی له‌ دوای پێغه‌مبه‌‌ری اللە هاڕون کە له‌م كاته‌دا (هاڕون) گه‌یشتبوو به‌ ئه‌و په‌ڕی ته‌مه‌نی پیری په‌ككه‌وته‌یی، (جا لەپاش وه‌رگرتنی سه‌ركردایه‌تیه‌كه‌) ئه‌وه‌بوو طالوت له‌ گۆڕه‌پانی جه‌نگه‌كه‌دا كوژرا وە سه‌ركردایه‌تیه‌كەش‌ له‌دوای ئەو بە پێغه‌مبه‌ری اللە داوود سپێردرا سڵاوی لێبێت.

لەپاش ئه‌وە ئه‌ی زانایانی ئوممه‌ت سه‌یری ئه‌وه‌ بكه‌ن ئایا هاڕون چی پێ وتن له‌وكاته‌ی (نه‌وه‌ی ئیسرائیل) داوای سه‌ركردایه‌تیان لێی كرد جا ئه‌وه‌بوو ئه‌م شته‌ی به‌یادهێنانه‌وه‌ کە پێشتر جه‌نگیان له‌سه‌ر نوسراوه‌ له‌ كاتی په‌یمانی براكه‌ی موسا جا ئه‌وه‌بوو ئه‌و كات (له‌ زه‌مانی مو‌سا) جه‌نگیان نه‌كردو نافه‌رمانیان كرد! اللە ی پایەبەرزیش فه‌رموویه‌تی: { أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَىٰ إِذْ قَالُوا لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَاتِلُوا قَالُوا وَمَا لَنَا أَلَّا نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿٢٤٦﴾ } صدق الله العظيم [البقرة].

كه‌واته‌ ئه‌ی گه‌لی زانایانی ئوممه‌ت پێغه‌مبه‌رێكی ترمان بەدی نەکرد‌ جگه‌ له‌ هاڕون نەبێت سڵاوی لێبێت ئه‌وه‌ش‌ ده‌زانم هاڕون گه‌وره‌تر بوو له‌ موسا به‌ڵام موسا له‌ پێش هاڕون کۆچی دوایی كرد بۆیەش اللە ی پایەبەرز ده‌فه‌رموێت: {مِن بَعْدِ مُوسَىٰ }.

جا ئایا موسا جگە لە هارون جێگره‌وه‌یه‌كی تری هه‌بوو؟ به‌ڵام له‌ ته‌مه‌ندا زۆر گه‌وره‌ بوو بوو له‌ دوای كۆتایی هاتنی ئه‌م چل ساڵه‌ی اللە چونه‌ژووره‌وه‌ی زەوی پیرۆزی لێ قه‌ده‌غه‌ كردبوون وه‌ لەپێش تێپه‌ڕبوونی ئه‌م ماوه‌یه‌ ئه‌وان لە زەویدا وێڵ و سه‌رگه‌ردان بوو بوون وەک ئه‌وانه‌ی له‌ بیاباندا به‌دوای ئاوو ئاوه‌دانیه‌كدا ده‌گه‌ڕێن وه‌ نەشیاندەتوانی‌ ‌بچنه‌‌ ناو ئه‌م زه‌ویه‌ پیرۆزه‌وه‌ کە اللە بۆی نوسیبوون ئەگه‌ر هه‌موو له‌شكرو سوپای زه‌ویشیان كۆبكردایه‌ته‌وه‌‌ جا هه‌رگیز سه‌ركه‌وتنیان بۆ نه‌بوو تا چل ساڵ‌ تێپه‌ڕ نه‌كه‌ن، تا ئه‌وه‌بوو (له‌دوای تێپه‌ڕبوونی چل ساڵه‌كه‌) قه‌ده‌رو كاتی دیاریكراو بۆ چوونه‌ ژووره‌وه‌ی مزگه‌وتی ئه‌قسا هات جا ئه‌وه‌بوو طالوت سڵاوی لێبێت سه‌ركردایه‌تی سوپاكه‌ی كردو كوژرا، جا سه‌ركردایه‌تیەکە‌ به‌ پێغه‌مبه‌ری اللە داوود سپێردرا، داوودیش جالوتی كوشت وه‌ اللە ش له‌دوای طالوت موڵک و ده‌سه‌ڵاته‌كه‌ی پێدا.

هه‌رچی ئه‌م پیاوه‌یه‌ کە ئێوە ناوتان لێیناوه‌ خضر ئه‌مه‌ به‌نده‌یه‌ک بوو له‌ به‌نده‌ چاكه‌كاره‌كان بە پشتڕاستکردنەوەی ئەم فەرموودەیەی اللە ی پایەبەرز: ‌{ فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا ﴿٦٥﴾ قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا ﴿٦٦﴾ قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].

‏وه‌ حیكمه‌تەکەش له‌وه‌دا ئه‌وه‌بوو تا موساو هه‌موو موسڵمانانیش ئه‌وه‌ بزانن بۆیان نیه‌ ڕه‌حمه‌تی په‌روه‌ردگاره‌كه‌یان دابه‌ش بكه‌ن جا ده‌سه‌ڵاتی زانست تەنها تایبه‌ت بكه‌ن به‌ پێغه‌مبه‌رو نێردراوەکان، وە اللە ویستی موساو هه‌موو موسڵمانانیش ئه‌وه‌ بزانن هه‌ندێک به‌نده‌ی چاكه‌كاری اللە هه‌ن زیاتر ده‌زانن له‌و كه‌سه‌ی اللە ڕاسته‌وخۆ قسه‌ی له‌گه‌ڵ كردووه‌، له‌كاتێكدا لەپێش ئه‌وە موسا وای گومان ده‌برد خۆی زاناترین کەسە لەناو خه‌ڵک به‌ ڕه‌چاوكردنی ئه‌وه‌ی چونکە اللە ڕاستەوخۆ قسه‌ی له‌گه‌ڵ كردووه‌، وه‌ هه‌روه‌ها موسا ده‌یویست له‌‌ ڕێی ئه‌م پیاوه‌ چاكه‌كاره‌وه‌ بگاته‌ زانستی زیاتر، اللە ی پایەبەرزیش فه‌رموویه‌تی: { فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا ﴿٦٥﴾ قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا ﴿٦٦﴾ قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾ وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَىٰ مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا ﴿٦٨﴾ قَالَ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا ﴿٦٩﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].

جا پیاوه‌ چاكه‌كاره‌كه‌ به‌و كه‌سه‌ی وت کە اللە ڕاستەوخۆ قسه‌ی له‌گه‌ڵدا ده‌كرد واته‌ به‌ (موسا) ی وت: {إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا}.

جا ئه‌وه‌بوو به‌ر له‌ده‌ستپێكردنی گه‌شته‌كه‌ بڕیاری له‌سه‌ر موسادا به‌وه‌ی هه‌رگیز ناتوانێت لەگەڵیدا ئارامی هەبێت، به‌ڵام موسا فه‌رمووی: { قَالَ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا ﴿٦٩﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].

جا ئایا بینیتان موسا (به‌ درێژایی گه‌شته‌كه) ئارامی گرتبێت ته‌نانه‌ت له‌ یه‌كێک له‌ ڕووداوه‌كانیشدا؟ به‌ڵكو هه‌ر بڕیاری پیاوه‌ چاكه‌كاره‌كه‌ ده‌هاته‌جێ کە پێی وتبوو: { قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].

بۆیە ئارامگرتنی موسامان ته‌ناته‌ت له‌ یه‌كێک له‌م ڕووداوانه‌ش کە ده‌یبینی نەدی! جا ئه‌مه‌ وه‌ڵامی حه‌ق و ڕاست و دروستی پرسیاره‌كه‌ته‌‌ ئه‌ی (بن عومه‌ر) ی ڕێزلێگیراو، وه زانستیشت ده‌رباره‌ی دوو پیاوەکەی شوێنكه‌وتووەکانی موسا زیاد دەکەم ئه‌وانه‌ی اللە نیعمه‌تی له‌گه‌ڵ كردبوون ئه‌وانه‌ی اللە باسیان ده‌كات له‌وه‌ی ده‌فه‌رموێت: { قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿٢٣﴾ } صدق الله العظيم [المائدة].

ئه‌م دوو پیاوه‌ بریتی بوون له‌ پێغه‌مبه‌ری اللە هاڕون و ئه‌و پیاوه‌ باوه‌ڕداره‌ی کەس و کاری فیرعه‌ون کە اللە ده‌رباره‌ی فه‌رموویه‌تی: { وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَكُم بِالْبَيِّنَاتِ مِن رَّبِّكُمْ وَإِن يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَإِن يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُم بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ ﴿٢٨﴾ } صدق الله العظيم [غافر].

جا زانیمان اللە له‌ كاروكرده‌وه‌ خراپه‌كانی کەس و کاری فیرعه‌ون پاراستی کە پیلانیان بۆ ده‌گێڕا وه‌ اللە له‌گه‌ڵ موسادا هێشتیه‌وه‌و سزایه‌كی توندیشی بە کەس و کاری فیرعه‌ون چه‌شت، وه‌ ئه‌وه‌ی باسكرا هه‌مووی له‌لایه‌ن اللە وە بڕیاری له‌سه‌ر دراوه‌ ئه‌ی ئه‌وكه‌سه‌ی منت به‌ڕاست داناوه‌ وه‌ له‌لای اللە ش هه‌ر به‌ ڕاستگۆیی ده‌ركه‌وتوویت وه‌ اللە به‌ چاکترین پاداشت به‌وه‌ی به‌نده‌ ڕێزلێگراوه‌كانی پێ‌ پاداشت ده‌داته‌وه پاداشتی چاکەت بداته‌وه‌.

وە سڵاوو ڕەحمەت و بەرەکەتی اللە ی پایەبەرزیشتان لەسەربێت..
براتان؛ ئیمام ناصر محمد یه‌مانی.
ـــــــــــــــــــــ

اقتباس المشاركة 46629 من موضوع المهدي المُنتظر يُبيّن للمُسلمين سرّ الأحرف في القُرآن العظيم..




- 7 -
الإمام ناصر محمد اليماني
15 - 06 - 1428 هـ
30 - 06 - 2007 مـ
12:27 صباحاً
ـــــــــــــــــــ


سؤالٌ منطقيٌّ، ولك علينا الجواب من الكتاب بإذن الله يا ابن عُمر المُكرّم ..

بسم الله الرحمن الرحيم، وسلامٌ على المُرسلين والحمدُ لله ربّ العالمين، السلام علينا وعلى جميع عباد الله الصالحين في الأولين وفي الآخرين وفي الملأ الأعلى إلى يوم الدين، ثُمّ أمّا بعد..

يا معشر عُلماء المُسلمين، إنّ من آتاه الله علم الكتاب لم يجد في القُرآن العظيم نبيّاً يُدعى يوشع بن نون، ولم يُنزّل الله به من سُلطانٍ في القُرآن العظيم، فهلّموا يا معشر عُلماء الأُمّة لأعلّمكم من هو النبيّ الذي كان في بني إسرائيل من بعد موسى عليه الصلاة والسلام في قول الله تعالى:
{أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَىٰ إِذْ قَالُوا لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَاتِلُوا قَالُوا وَمَا لَنَا أَلَّا نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿٢٤٦﴾} صدق الله العظيم [البقرة].

وأُحيط ابن عُمر المُكرّم والصدّيق وولياً حميماً بأنّ ذلك النبيّ الذي كان في بني إسرائيل من بعد موسى أنّهُ نبيّ الله هارون أخو موسى عليه الصلاة والسلام، وقد تعمّر هارون من بعد موسى أربعين عاماً ومن ثُمّ اكتمل زمن تحريم الله على بني إسرائيل دخول القرية التي كتب الله لهم وجاء قدر دخولهم من بعد انقضاء الأربعين عاماً وقد كُتِب عليهم القتال في زمن موسى. وقال الله تعالى:
{وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنبِيَاءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكًا وَآتَاكُم مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ ﴿٢٠﴾ يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَىٰ أَدْبَارِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خَاسِرِينَ ﴿٢١﴾ قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا حَتَّىٰ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِن يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ ﴿٢٢﴾ قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿٢٣﴾ قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا أَبَدًا مَّا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ ﴿٢٤﴾ قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ ﴿٢٥﴾ قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ ۛ أَرْبَعِينَ سَنَةً ۛ يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ ۚ فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ ﴿٢٦﴾} صدق الله العظيم [المائدة].

فهل تساءلتم يا معشر عُلماء الأُمّة لماذا هذا النبي لم يقُد بني إسرائيل هو؟ وكذلك لماذا بني إسرائيل لم يطلبوا من هذا النبيّ أن يقودهم برغم اعترافهم بأنّه نبيٌّ لهم؟ فلماذا لم يطلبوا من نبيّهم أن يقودهم؟ بل قالوا: "ابعث لنا ملكاً نُقاتل في سبيل الله" فلماذا لم يقولوا لنبيّهم أن يقودهم ليقاتلوا في سبيل الله؟ إذاً هذا النبيّ قد صار شيخاً كبيراً ووصل إلى أرذل العُمر من بعد قوةٍ ضُعفٌ وشيبةٌ، فهو لا يستطيع أن يقودهم نظراً لأنه أصبح شيبةً عاجزاً، وكذلك بنو إسرائيل يعلمون بأنه لم يعد يستطيع لأنهم يرونه شيبةً عاجزاً ولذلك لم يطلبوا منهُ أن يقودهم؛ بل قالوا اختَر لنا منا من بني إسرائيل من يقودنا لنقاتل في سبيل الله.

فهل تعلمون يا معشر عُلماء الأُمّة من ذلك النبيّ عليه الصلاة والسلام؟
إنّه نبيّ الله هارون أخو موسى، وانقضت سنين التّحريم على بني إسرائيل دخولهم المسجد الأقصى في الكتاب وجاء الزمن المُقدّر لدخول بني إسرائيل الأرض المُقدّسة التي بها بيت المقدس ولم يعد رسول الله موسى موجوداً فقد توفّاه الله خلال الأربعين سنة، ولكنّ أخاه هارون لا يزال موجوداً ولكنّه قد أصبح شيخاً كبيراً لا يستطيع حمل السلاح ولا القتال نظراً لأنّه قد أصبح من بعد قوةٍ ضعفاً وشيبةً قد وهن العظم منهُ، ولكنهُ قال: "إنّ الله اصطفى عليكم طالوت ملكاً"، ولكن طالوت لم يكن من بني إسرائيل ولذلك قالوا: "أيكون له الملك علينا ونحن أحقّ بالمُلك منه؟".

فتعالوا لأُعلّمكم من هو طالوت الرجُل الصالح والذي زاده الله بسطةً في العلم، ولسوف نعود إلى قصة موسى وعبد من عباد الله الصالحين ولم يكُن نبيّاً ولا رسولاً، وكان يعلم بأنّ هناك رجُلٌ وامرأةٌ صالحون وقد تبنّوا لهم غُلاماً لم يكُن من ذُريّتهم وإنّما لأنّهم لم يأتِهم أطفالٌ، ولكنّ هذا الغُلام من ذُريّة شيطانٍ من البشر ولا خير فيه وإنّما تبنّاه هذان الأبوان الصالحان لوجه الله واتخذوه ولداً لهم ولا يعلمون من أبويه وأراد الله أن يُبدلهم خيراً منه زكاةً وأقرب رُحماً.

ومعنى قوله:
{وَأَقْرَبَ رُحْمًا} أي من ذُريّتهم، والآية واضحةٌ وجليّةٌ بأنّ هذا الغُلام ليس ابنهم من ظهورهم وإنّما تبنّوه لوجه الله. وقال تعالى: {وَأَمَّا الْغُلَامُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَن يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانًا وَكُفْرًا ﴿٨٠﴾ فَأَرَدْنَا أَن يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِّنْهُ زَكَاةً وَأَقْرَبَ رُحْمًا ﴿٨١﴾} صدق الله العظيم [الكهف].

ولذلك قتل الرجل الصالح ذلك الغلام وأبدلهم الله خيراً منه زكاةً وأقرب رُحماً، وذلك العوض من الله خيراً منه زكاةً وأقرب رُحماً الذي أعطاه الله للأبوين الصالحين
إنّهُ طالوت عليه السلام الرجُل الصالح الذي آتاهُ الله المُلك وزادهُ بسطةً في العلم، وبلغ أربعين سنةً يوم استلام القيادة من بعد نبيّ الله هارون الذي بلغ من الكِبَر عتيّاً، ومن ثم قُتل طالوت في المعركة واستلم القيادة من بعده نبيّ الله داوود عليه السلام.

ثُمّ انظروا يا عُلماء الأُمّة ماذا قال لهم نبيّهم هارون حين طلبوا منه القيادة فذكّرهم بأنّه قد كُتب عليهم القتال من قبل في عهد أخيه موسى فلم يقاتلوا! وقال الله تعالى:
{أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَىٰ إِذْ قَالُوا لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَاتِلُوا قَالُوا وَمَا لَنَا أَلَّا نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿٢٤٦﴾} صدق الله العظيم [البقرة].

إذاً يا معشر عُلماء الأُمّة لم نجد نبيّاً غير هارون عليه السلام، وأعلمُ بأنّ هارون أكبر من موسى ولكن موسى توفّاه الله قبل هارون، ولذلك قال تعالى:
{مِن بَعْدِ مُوسَىٰ} وهل يخلف موسى غير هارون؟ ولكنّه قد أصبح كبيراً في السن بعد أن انتهت الأربعين السنة التي حرّم الله عليهم الدخول إلى الأرض المُقدسة قبل أن تنقضي يتيهون في الأرض كالبدو الرُحّل يتتبّعون الماء والمرعى ولا يدخلون الأرض المُباركة التي كتب الله لهم لو أعدّوا جيوش الأرض كُلّها ما كان لهم أن ينتصروا حتى تنقضي الأربعون سنة، حتى إذا جاء القدر لدخولهم المسجد الأقصى قاد الجيش طالوت عليه السلام وقُتل واستلم القيادة منهُ نبيّ الله داوود، وقَتل داوودُ جالوتَ وآتاهُ الله المُلك من بعد طالوت.

وأما الرُجل الذي تسمونه
الخضر إنّهُ عبد من عباد الله الصالحين كما أخبركم الله بذلك في القُرآن في قوله تعالى: {فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا ﴿٦٥﴾ قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا ﴿٦٦﴾ قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾} صدق الله العظيم [الكهف].

والحكمة من ذلك حتى يعلم موسى وجميع المُسلمين بأنّهم لا ينبغي لهم أن يُقسّمون رحمة ربهم فيحصرون العلم على الأنبياء والمُرسلين، ويُريدُ الله أن يعلّم موسى وجميع المُسلمين بأنّهُ يوجد هُناك من عباد الله الصالحين من هو أعلم من الذي كلمهُ الله تكليماً، وكان يظنّ موسى بأنهُ أعلم الناس نظراً لأنّ الله كرّمه وكلّمهُ تكليماً، وأراد موسى أن يتلقّى المزيد من العلم من هذا الرجُل الصالح. وقال الله تعالى: {فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا ﴿٦٥﴾ قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا ﴿٦٦﴾ قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾ وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَىٰ مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا ﴿٦٨﴾ قَالَ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا ﴿٦٩﴾} صدق الله العظيم [الكهف].

وقال الرجُل الصالح لكليم الله موسى:
{
إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا}، فقد حكم على موسى قبل بدْءِ الرحلة أنه لن يستطيع معهُ صبراً، ولكن موسى قال: {قَالَ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا ﴿٦٩﴾}، فهل وجدتم موسى صبر حتى في واحدة؟ بل تحقّق ما حكم به الرجل الصالح: {قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾}. ولذلك لم نجد موسى صبر حتى على واحدةٍ من الأمور التي شاهدها! فذلك الجواب الحقّ على سؤالك يا ابن عُمر المُكرّم، ولسوف أزيدك علماً عن الرجُلين من أتباع موسى من الذين أنعم الله عليهما والذي جاء ذكرهم في قوله تعالى: {قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿٢٣﴾} صدق الله العظيم [المائدة].

وذلك الرجُلان
إنّهما نبيّ الله هارون و مؤمن آلِ فرعون الذي قال الله عنهُ: {وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَكُم بِالْبَيِّنَاتِ مِن رَّبِّكُمْ وَإِن يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَإِن يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُم بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ ﴿٢٨﴾} صدق الله العظيم [غافر]. وقد علمنا بأنّ الله وقاه سيئات ما مكروا به آل فرعون وأبقاه مع موسى وحاق بآل فرعون سوء العذاب، وقُضي الأمر الذي فيه تستفتي يا من صدّقني وكان عند الله صدّيقاً وجزاك الله عنّي بخير الجزاء بخير ما جزى به عباده المُكرمون.

والسلام عليكم ورحمة الله تعالى وبركاته..
أخوكم؛ الإمام ناصر مُحمد اليماني.
__________

اضغط هنا لقراءة البيان المقتبس..